Skrypt z historii dla Semestru IV
 „Poznaæ przesz³o¶æ” Program nauczania historii w zakresie podstawowym dla liceum ogólnokszta³c±cego i technikum, Robert ¦niegocki
Tre¶ci przedmiotu historia w podstawie programowej – zakres podstawowy
Cele kszta³cenia – wymagania ogólne I
. Chronologia historyczna. Uczeñ:
1) porz±dkuje i synchronizuje wydarzenia z historii powszechnej oraz dziejów ojczystych;
2) dostrzega zmienno¶æ i dynamikê wydarzeñ w dziejach, a tak¿e ci±g³o¶æ procesów historycznych i cywilizacyjnych.
I. II. Analiza i interpretacja historyczna.
Uczeñ:
1) analizuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w kontek¶cie epok i dostrzega zale¿no¶ci pomiêdzy ró¿nymi dziedzinami ¿ycia spo³ecznego;
2) rozpoznaje rodzaje ¼róde³, ocenia przydatno¶æ ¼ród³a do wyja¶nienia problemu historycznego;
3) dostrzega mnogo¶æ perspektyw badawczych oraz ró¿norakie interpretacje historii i ich przyczyny; 4) ugruntowuje potrzebê poznawania przesz³o¶ci dla rozumienia wspó³czesnych mechanizmów spo³ecznych i kulturowych.
III. Tworzenie narracji historycznej.
Uczeñ:
1) tworzy narracjê historyczn± w ujêciu przekrojowym, jak i problemowym;
2) dostrzega problem i buduje argumentacjê, uwzglêdniaj±c ró¿ne aspekty procesu historycznego;
3) dokonuje selekcji i hierarchizacji oraz integruje informacje pozyskane z ró¿nych ¼róde³ wiedzy
Â
Celem kszta³cenia ogólnego w liceum ogólnokszta³c±cym i technikum jest:
1) traktowanie uporz±dkowanej, systematycznej wiedzy jako podstawy kszta³towania umiejêtno¶ci; 2) doskonalenie umiejêtno¶ci my¶lowo-jêzykowych, takich jak: czytanie ze zrozumieniem, pisanie twórcze, formu³owanie pytañ i problemów, pos³ugiwanie siê kryteriami, uzasadnianie, wyja¶nianie, klasyfikowanie, wnioskowanie, definiowanie, pos³ugiwanie siê przyk³adami itp.;
 3) rozwijanie osobistych zainteresowañ ucznia i integrowanie wiedzy przedmiotowej z ró¿nych dyscyplin;
4) zdobywanie umiejêtno¶ci formu³owania samodzielnych i przemy¶lanych s±dów, uzasadniania w³asnych i cudzych s±dów w procesie dialogu we wspólnocie dociekaj±cej;
5) ³±czenie zdolno¶ci krytycznego i logicznego my¶lenia z umiejêtno¶ciami wyobra¿eniowo-twórczymi;
6) rozwijanie wra¿liwo¶ci spo³ecznej, moralnej i estetycznej;
7) rozwijanie narzêdzi my¶lowych umo¿liwiaj±cych uczniom obcowanie z kultur± i jej rozumienie;             8) rozwijanie u uczniów szacunku dla wiedzy, wyrabianie pasji poznawania ¶wiata i zachêcanie do praktycznego zastosowania zdobytych wiadomo¶ci
 1) my¶lenie – rozumiane jako z³o¿ony proces umys³owy, polegaj±cy na tworzeniu nowych reprezentacji za pomoc± transformacji dostêpnych informacji, obejmuj±cej interakcjê wielu operacji umys³owych: wnioskowanie, abstrahowanie, rozumowanie, wyobra¿anie sobie, s±dzenie, rozwi±zywanie problemów, twórczo¶æ. Dziêki temu, ¿e uczniowie szko³y ponadpodstawowej ucz± siê równocze¶nie ró¿nych przedmiotów, mo¿liwe jest rozwijanie nastêpuj±cych typów my¶lenia: analitycznego, syntetycznego, logicznego, komputacyjnego, przyczynowo-skutkowego, kreatywnego, abstrakcyjnego; zachowanie ci±g³o¶ci kszta³cenia ogólnego rozwija zarówno my¶lenie percepcyjne, jak i my¶lenie pojêciowe. Synteza obu typów my¶lenia stanowi podstawê wszechstronnego rozwoju ucznia;
2) czytanie – umiejêtno¶æ ³±cz±ca zarówno rozumienie sensów, jak i znaczeñ symbolicznych wypowiedzi; kluczowa umiejêtno¶æ lingwistyczna i psychologiczna prowadz±ca do rozwoju osobowego, aktywnego uczestnictwa we wspólnocie, przekazywania do¶wiadczeñ miêdzy pokoleniami;
3) umiejêtno¶æ komunikowania siê w jêzyku ojczystym i w jêzykach obcych, zarówno w mowie, jak i w pi¶mie, to podstawowa umiejêtno¶æ spo³eczna, której podstaw± jest znajomo¶æ norm jêzykowych oraz tworzenie podstaw porozumienia siê w ró¿nych sytuacjach komunikacyjnych;
4) kreatywne rozwi±zywanie problemów z ró¿nych dziedzin ze ¶wiadomym wykorzystaniem metod i narzêdzi wywodz±cych siê z informatyki, w tym programowanie;
 5) umiejêtno¶æ sprawnego pos³ugiwania siê nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi, w tym dba³o¶æ o poszanowanie praw autorskich i bezpieczne poruszanie siê w cyberprzestrzeni;
 6) umiejêtno¶æ samodzielnego docierania do informacji, dokonywania ich selekcji, syntezy oraz warto¶ciowania, rzetelnego korzystania ze ¼róde³;
7) nabywanie nawyków systematycznego uczenia siê, porz±dkowania zdobytej wiedzy i jej pog³êbiania;
8) umiejêtno¶æ wspó³pracy w grupie i podejmowania dzia³añ indywidualnych. Jak widaæ, podstawa przyk³ada du¿± wagê do rozwijania kompetencji jêzykowej i kompetencji komunikacyjnej
Semestralny plan pracy z historii dla grupy IV B  do programu nauczania „Poznaæ przesz³o¶æ”
Â
Semestr IV– 16 godzin
Â
Â
IV. Od potêgi do kryzysu Rzeczypospolitej |
||||
1 |
Wojny z Moskw± w pierwszej po³owie XVII wieku |
1 |
Sytuacja w Rosji po ¶mierci Iwana Gro¼nego Cele polskiej polityki wschodniej Dymitriady Wojna z Rosj± i zdobycie Kremla Walki o Moskwê w 1612 r. Traktat w Dywilinie Wojna z Rosj± i pokój w Polanowie  |
XXII. Polityka wewnêtrzna i zagraniczna Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII w. Uczeñ: 1) omawia konflikty wewnêtrzne i zewnêtrzne Rzeczypospolitej Obojga Narodów w okresie panowania Wazów; 4) charakteryzuje zmiany granic Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII w.; 5) zestawia najwa¿niejsze wydarzenia z dziejów Rzeczypospolitej Obojga Narodów i Europy i ¶wiata w XVII w. XXIII. Ustrój, spo³eczeñstwo i kultura Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII w. Uczeñ: 1) opisuje proces oligarchizacji ¿ycia politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów, uwzglêdniaj±c wp³ywy obce, liberum veto i rokosze; 2) wyja¶nia przyczyny kryzysów wewnêtrznych oraz za³amania gospodarczego Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII w. |
2 |
Wojny z Turcj± w pierwszej po³owie XVII wieku |
1 |
|
XXII. Polityka wewnêtrzna i zagraniczna Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII w. Uczeñ: 1) omawia konflikty wewnêtrzne i zewnêtrzne Rzeczypospolitej Obojga Narodów w okresie panowania Wazów; 4) charakteryzuje zmiany granic Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII w.; 5) zestawia najwa¿niejsze wydarzenia z dziejów Rzeczypospolitej Obojga Narodów i Europy i ¶wiata w XVII w. XXIII. Ustrój, spo³eczeñstwo i kultura Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII w. Uczeñ: 1) opisuje proces oligarchizacji ¿ycia politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów, uwzglêdniaj±c wp³ywy obce, liberum veto i rokosze; 2) wyja¶nia przyczyny kryzysów wewnêtrznych oraz za³amania gospodarczego Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII w. |
3. |
Powstanie kozackie |
1 |
 Problem kozacki w Rzeczypospolitej  Sytuacja na Ukrainie w po³owie XVII w. Wybuch powstania Chmielnickiego Przebieg wojny polsko-kozackiej Ugoda w Perejas³awiu Wojna z Rosj± w latach 1654–1667 Skutki konfliktu z Kozakami i Rosj± |
XXII. Polityka wewnêtrzna i zagraniczna Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII w. Uczeñ: 1) omawia konflikty wewnêtrzne i zewnêtrzne Rzeczypospolitej Obojga Narodów w okresie panowania Wazów; 4) charakteryzuje zmiany granic Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII w.; 5) zestawia najwa¿niejsze wydarzenia z dziejów Rzeczypospolitej Obojga Narodów i Europy i ¶wiata w XVII w. XXIII. Ustrój, spo³eczeñstwo i kultura Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII w. Uczeñ: 1) opisuje proces oligarchizacji ¿ycia politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów, uwzglêdniaj±c wp³ywy obce, liberum veto i rokosze; 2) wyja¶nia przyczyny kryzysów wewnêtrznych oraz za³amania gospodarczego Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII w. |
4. |
Potop szwedzki i kryzys Rzeczypospolitej |
1 |
Geneza najazdu szwedzkiego Przebieg potopu szwedzkiego Nastêpstwa potopu szwedzkiego Plany reform politycznych obozu Jana Kazimierza Sytuacja wyznaniowa w Rzeczypospolitej Rokosz Lubomirskiego |
XXII. Polityka wewnêtrzna i zagraniczna Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII w. Uczeñ: 1) omawia konflikty wewnêtrzne i zewnêtrzne Rzeczypospolitej Obojga Narodów w okresie panowania Wazów; […] 4) charakteryzuje zmiany granic Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII w.; 5) zestawia najwa¿niejsze wydarzenia z dziejów Rzeczypospolitej Obojga Narodów i Europy i ¶wiata w XVII w. XXIII. Ustrój, spo³eczeñstwo i kultura Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII w. Uczeñ: 1) opisuje proces oligarchizacji ¿ycia politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów, uwzglêdniaj±c wp³ywy obce, liberum veto i rokosze; 2) wyja¶nia przyczyny kryzysów wewnêtrznych oraz za³amania gospodarczego Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII w.; 3) ocenia polsk± specyfikê w zakresie rozwi±zañ ustrojowych, struktury spo³ecznej i modelu ¿ycia gospodarczego na tle europejskim w XVII w. |
5. |
Panowanie Jana III Sobieskiego |
1 |
Elekcja Micha³a Korybuta Wi¶niowieckiego Wojna z Turcj± i pokój w Buczaczu Bitwa pod Chocimiem Elekcja i polityka zagraniczna Jana III Sobieskiego Wyprawa wiedeñska Pokój w Kar³owicach |
XXII. Polityka wewnêtrzna i zagraniczna Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII w. Uczeñ: 2) opisuje sytuacjê wewnêtrzn± i po³o¿enie miêdzynarodowe Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach 1669–1696; 3) ocenia znaczenie bitwy pod Wiedniem dla losów Rzeczypospolitej Obojga Narodów i Europy; 4) charakteryzuje zmiany granic Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII w.; 5) zestawia najwa¿niejsze wydarzenia z dziejów Rzeczypospolitej Obojga Narodów i Europy i ¶wiata w XVII w.  XXIII. Ustrój, spo³eczeñstwo i kultura Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII w. Uczeñ: 1) opisuje proces oligarchizacji ¿ycia politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów, uwzglêdniaj±c wp³ywy obce, liberum veto i rokosze; 2) wyja¶nia przyczyny kryzysów wewnêtrznych oraz za³amania gospodarczego Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII w.; 3) ocenia polsk± specyfikê w zakresie rozwi±zañ ustrojowych, struktury spo³ecznej i modelu ¿ycia gospodarczego na tle europejskim w XVII w. |
6. |
Barok i sarmatyzm w Rzeczypospolitej |
1 |
Specyfika polskiego baroku Architektura i sztuka barokowa w Rzeczypospolitej Nauka i o¶wiata Literatura barokowa Sarmatyzm i jego cechy |
XXIII. Ustrój, spo³eczeñstwo i kultura Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII w. Uczeñ: 4) rozpoznaje dokonania twórców epoki baroku powsta³e na terytorium Rzeczypospolitej Obojga Narodów. |
V. Europa i ¶wiat w okresie o¶wiecenia |
||||
7. |
Przemiany gospodarcze i spo³eczne w XVIII wieku. O¶wiecenie. |
1 |
Eksplozja demograficzna Przyczyny rozwoju gospodarczego Wielkiej Brytanii Maszyna parowa i jej zastosowanie Skutki gospodarcze i spo³eczne rewolucji przemys³owej Idee kameralizmu, fizjokratyzmu i liberalizmu ekonomicznego Geneza i g³ówne cechy o¶wiecenia Nauka i szkolnictwo Literatura piêkna i polityczna czasów o¶wiecenia Sztuka XVIII w. |
XXIV. Europa w dobie o¶wiecenia. Uczeñ: 1) charakteryzuje postêp techniczny i przemiany kapitalistyczne w Europie Zachodniej. |
8. |
Absolutyzm o¶wiecony w XVIII wieku |
1 |
Przemiany ustrojowe, spo³eczno-gospodarcze i kulturowe w Rosji, Prusach i Austrii Rosja Katarzyny II Wielkiej Cele rosyjskiej polityki zagranicznej i wewnêtrznej w XVIII w. Wojny ¶l±skie Wojna siedmioletnia i wzrost znaczenia Prus |
XXIV. Europa w dobie o¶wiecenia. Uczeñ: 3) charakteryzuje absolutyzm o¶wiecony na przyk³adach pañstw s±siaduj±cych z Rzecz±pospolit± Obojga Narodów; 4) charakteryzuje proces modernizacji Rosji w XVIII w. i rosyjsk± ideê imperium. |
9. |
Powstanie Stanów Zjednoczonych |
1 |
Kolonie brytyjskie w Nowym ¦wiecie w XVIII w. Geneza wojny z Angli± Wojna o niepodleg³o¶æ USA Polacy w rewolucji amerykañskiej Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki Pó³nocnej |
XXV. Rewolucje XVIII w. Uczeñ: 1) wyja¶nia genezê i charakteryzuje nastêpstwa amerykañskiej wojny o niepodleg³o¶æ; 2) charakteryzuje ustrój Stanów Zjednoczonych w ¶wietle za³o¿eñ konstytucji amerykañskiej; 4) ocenia znaczenie rewolucji amerykañskiej i francuskiej z perspektywy politycznej, gospodarczej i spo³ecznej; 5) przedstawia wk³ad Polaków w walkê o niepodleg³o¶æ Stanów Zjednoczonych. |
10. |
Rewolucja francuska |
1 |
Francja Ludwika XVI Zwo³anie Stanów Generalnych Wybuch rewolucji w 1789 r. Przebieg i skutki rewolucji francuskiej Deklaracja praw cz³owieka i obywatela Uchwalenie konstytucji we wrze¶niu 1791 r. |
XXV. Rewolucje XVIII w. Uczeñ: 3) wyja¶nia przyczyny i opisuje skutki rewolucji francuskiej. |
11 |
Republika Francuska |
1 |
 Wojna z Austri± i Prusami Francja republik± Dyktatura jakobinów Obalenie Maximiliena de Robespierre Wprowadzenie rz±dów dyrektoriatu Ocena rewolucji francuskiej oraz porównanie jej z rewolucj± amerykañsk± |
XXV. Rewolucje XVIII w. Uczeñ: 3) wyja¶nia przyczyny i opisuje skutki rewolucji francuskiej; 4) ocenia znaczenie rewolucji amerykañskiej i francuskiej z perspektywy politycznej, gospodarczej i spo³ecznej. |
VI. Kryzys i upadek Rzeczypospolitej |
||||
12. |
Pocz±tki panowania Stanis³awa Augusta Poniatowskiego |
1 |
Czasy saskie Elekcja Stanis³awa Poniatowskiego Reformy pañstwa Stanis³awa Augusta Konfederacja barska I rozbiór Rzeczypospolitej Sejm rozbiorowy Pocz±tki o¶wiecenia na ziemiach polskich Komisja Edukacji Narodowej Towarzystwo do Ksi±g Elementarnych Mecenat Stanis³awa Augusta Poniatowskiego Literatura piêkna i polityczna Sztuki plastyczne |
XXVI. Rzeczpospolita w XVIII w. (od czasów saskich do Konstytucji 3 maja). Uczeñ: 2) charakteryzuje politykê Rosji, Prus i Austrii wobec Rzeczypospolitej, wskazuj±c przejawy os³abienia suwerenno¶ci pañstwa polskiego; 3) przedstawia reformy z pierwszych lat panowania Stanis³awa Augusta; 4) wyja¶nia przyczyny i przedstawia zasiêg terytorialny pierwszego rozbioru Rzeczypospolitej; XXVI. Rzeczpospolita w XVIII w. (od czasów saskich do Konstytucji 3 maja). Uczeñ: 3) przedstawia reformy z pierwszych lat panowania Stanis³awa Augusta; XXVIII. Kultura doby o¶wiecenia w Rzeczypospolitej. Uczeñ: 1) rozpoznaje dokonania przedstawicieli polskiego o¶wiecenia w dziedzinie kultury; 2) rozpoznaje i charakteryzuje najwa¿niejsze zabytki architektury i sztuki doby o¶wiecenia w Polsce; 3) omawia rolê instytucji o¶wieceniowych (Komisja Edukacji Narodowej, Biblioteka Za³uskich, teatr, czasopi¶miennictwo). |
13 |
Sejm Wielki. Konstytucja 3 maja |
1 |
Geneza zwo³ania Sejmu Wielkiego G³ówne stronnictwa Sejmu Wielkiego Reformy Sejmu Czteroletniego Konstytucja 3 maja Wojna w obronie Konstytucji 3 maja Konfederacja targowicka II rozbiór Rzeczypospolitej |
XXVI. Rzeczpospolita w XVIII w. (od czasów saskich do Konstytucji 3 maja). Uczeñ: 2) charakteryzuje politykê Rosji, Prus i Austrii wobec Rzeczypospolitej, wskazuj±c przejawy os³abienia suwerenno¶ci pañstwa polskiego; 5) wyja¶nia okoliczno¶ci zwo³ania Sejmu Wielkiego i przedstawia jego reformy, ze szczególnym uwzglêdnieniem postanowieñ Konstytucji 3 maja. |
14. |
Upadek Rzeczypospolitej |
1 |
Geneza powstania Wybuch powstania i zwyciêstwo pod Rac³awicami Uniwersa³ po³aniecki Przebieg insurekcji III rozbiór Rzeczypospolitej |
XXVII. Upadek Rzeczypospolitej (wojna z Rosj± i powstanie ko¶ciuszkowskie). Uczeñ: 2) charakteryzuje przebieg powstania ko¶ciuszkowskiego, z uwzglêdnieniem roli jego przywódców; 3) opisuje zasiêg terytorialny drugiego i trzeciego rozbioru Rzeczypospolitej; 4) przedstawia przyczyny upadku Rzeczypospolitej w XVIII w.; 5) zestawia najwa¿niejsze wydarzenia z dziejów Rzeczypospolitej w XVIII w. z wydarzeniami w Europie i na ¶wiecie. |
VII. Epoka napoleoñska |
||||
15 |
Od konsulatu do cesarstwa .Cesarstwo Napoleona. |
1 |
Rz±dy dyrektoriatu we Francji i kryzys w³adz rewolucyjnych Przejêcie w³adzy przez Napoleona Bonapartego Polityka wewnêtrzna i zagraniczna Napoleona Bonapartego Reformy wewnêtrzne Napoleona Bonapartego Napoleon cesarzem Francuzów |
XXIX. Epoka napoleoñska. Uczeñ: 1) charakteryzuje walkê Francji o dominacjê w Europie; 2) przedstawia sukcesy i pora¿ki wewnêtrznej polityki Napoleona; 5) ocenia znaczenie epoki napoleoñskiej dla losów Francji i Europy. |
16. |
Upadek Napoleona. Ksiêstwo Warszawskie. |
1 |
Wyprawa na Moskwê Wojna z wielk± koalicj± i upadek Napoleona („bitwa narodów") Objêcie rz±dów we Francji przez Ludwika XVIII „Sto dni” Napoleona Powstanie Ksiêstwa Warszawskiego Ustrój polityczny Ksiêstwa Warszawskiego Sytuacja spo³eczno-gospodarcza w Ksiêstwie Warszawskim Udzia³ polskich szwole¿erów w bitwie pod Somosierr± w Hiszpanii Wojna z Austri± w 1809 r. Upadek Ksiêstwa Warszawskiego |
XXIX. Epoka napoleoñska. Uczeñ: 1) charakteryzuje walkê Francji o dominacjê w Europie; 2) przedstawia sukcesy i pora¿ki wewnêtrznej polityki Napoleona; 5) ocenia znaczenie epoki napoleoñskiej dla losów Francji i Europy. |
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
kontrolne – tematyka, kryteria oceniania, terminy.
Â
- Tematy prac kontrolnych – obwi±zuje wybór jednego z zaproponowaæ
-Czy warto by³o walczyæ u boku Napoleona?
- Stanis³aw August Poniatowski, król patriota czy zdrajca?
- O¶wiecenie w Europie.
Â
- Kryteria oceny
- Zebranie informacji – 2-3 strony A4
- Kompozycja pracy – uporz±dkowany uk³ad i spójno¶æ
- Bogata charakterystyka problemów
- Samodzielne wnioski i podsumowanie pracy
ww. kryteria oceny odpowiadaj± kryteriom wymagañ na poziomach konieczne – bardzo dobre ( oceny dopuszczaj±cy – celuj±cy)
Â
- Termin z³o¿enia prac
- Prace nale¿y sk³adaæ w terminie do 01.06.2022 ( u dyrektora szko³y)
- W przypadku oceny negatywnej z pracy kontrolnej, poprawione prace nale¿y z³o¿yæ do 10.06..2022r.
Â
Â